آموزش کامل خواندن و نوشتن نت
یکی از مهم ترین و پایه ترین مباحث تئوری موسیقی، مبحث ” نُت خوانی “ که زیرمجموعه ی سلفژ است، میباشد. کلاس سلفژ در اصفهان در این مقاله قصد داریم درباره ی نُت ها، نام آنها به زبان های مختلف، شکل نُت ها و همینطور درباره ی امتداد زمانی آنها صحبت کنیم. با فراگیری و درک مطالب این مقاله، شما میتوانید درک و تسلّط کافی نسبت به مبحث مهم نُت خوانی بدست آورید.
نام نُت های موسیقی
در دنیای موسیقی، هفت نُت وجود دارد که به دو شکل هجایی و الفبایی نوشته میشوند. در کشورهایی مانند ایران و فرانسه برای بیان نُت ها از سیستم هجایی استفاده میشود و در بسیاری از کشورهای دیگر برای نوشتن و خواندن نُت ها از حروف الفبای انگلیسی استفاده کمک میگیرند.
همانطور که اشاره شد، در کُتُب تئوری موسیقی ایرانی، برای بیان هفت نُت موسیقی از سیستم هجایی استفاده کردند که در واقع همان ” دو رِ می فا سُل لا سی ” معروف است و این نُت ها با علامت های تغییردهنده، نیم پرده و یا ربع پرده از آنها کاسته و یا به آنها افزوده میگردد. کلاس گیتار در اصفهان
در سیستم الفبایی، نُت ها با استفاده از حروف الفبای انگلیسی و به شکل زیر نامگذاری میشوند:
A = لا / B = سی / C = دو / D = رِ / E = می / F = فا / G = سُل
این سبک نامگذاری در کشورهایی مانند انگلیس و آلمان رایج است با این تفاوت که در آلمان، حرف B نُت ” سی بمُل ” را نشان میدهد و برای نشان دادن نُت ” سی ” از حرف H استفاده میکنند.
علامت های عَرَضی در نامگذاری الفبایی
در کشور انگلیس برای استفاده از علامت های تغییردهنده، نام آن علامت را پس از نام نُت بیان میکنند. در این روش، دیِز را با نام ” Sharp “، بمُل را با نام ” Flat ” و بکار را با نام ” Natural ” میشناسند. مثال: C Sharp = دو دیِز _ B Flat = سی بمُل _ E Natural = می بکار
در کشور آلمان، علامت های تغییردهنده را به صورت پسوند به نام نُت اضافه میکنند. به طوری که علامت دیِز با پسوند ” is ” نمایش داده میشود؛ برای نمایش علامت بمُل نیز از علامت ” es ” استفاده میشود ولی در این علامت دو استثنا وجود دارد: پسوند بمُلِ نت های لا (A) و می (E) به شکلِ ” s ” می آید. مثال: Des = رِ بمُل _ Fes = فا بمُل _ Es = می بمُل _ As = لا بمُل
نُت ها روی خطوط حامل
حال که ما نام نُت های موسیقی را میدانیم، از کجا بفهمیم که در یک کتاب موسیقی کدام نُت چه نامی دارد؟ برای درک این موضوع باید به موقعیت و جایگاه نُت روی خطوط حامل توجه کرد. در واقع نُت های موسیقی با توجه به محل قرارگیری شان روی خطوط حامل معنا پیدا میکنند.
نُت ها میتوانند روی خطوط، بین خطوط یا پایین و بالای خطوط حامل قرار بگیرند که هر کدام از این مکان ها، نُت منحصر به فرد خود را نیاز دارد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که نام نُت ها علاوه بر جایگاهشان روی خطوط حامل، به سرکلید نیز بستگی دارند؛ در مقاله ی ساختار یک صفحه ی نُت به طور کامل و جامع درباره ی خطوط حامل، انواع کلیدها و همچنین تاثیر آنها بر روی خطوط حامل صحبت کرده ایم. در این مقاله برای بررسی نام نُت ها، کلید سُل که پرکاربرد تر از سرکلید های دیگر است را مبنا قرار میدهیم.
در خطوط حامل با سرکلید سُل، نُتی که روی خط دوم حامل قرار میگیرد، نام آن نُت ” سُل ” میباشد و به ازای هر نیم خطی که به سمت بالا یا پایین برویم، یک نُت اضافه و یا کم میشود.
دیرَند نُت ها
به امتداد زمانی یک نُت، دیرَند آن نُت گفته میشود. در یک قطعه ی موسیقی، علاوه بر اینکه باید به نام نُت ها آگاه باشیم، نیاز داریم بدانیم که چه مقدار زمانی را باید برای آن نُت اختصاص دهیم. نُت ها هریک دارای یک شکل خاصی میباشند که از روی شکل آنها، میتوان دیرَند آن نُت را بدست آورد. به طور کلی، هر نُت میتواند به هفت شکل نشان داده شود:
نام شکل نُت ها
طبق تصویر بالا، نُت گرد واحد اصلی در نظر گرفته میشود و باقی نُت ها بخش های کوچکتری از نُت گرد به شمار میروند. برای شمارش نُت ها و پیاده کردن این واحد ها روی ساز، قاعده ای در نظر گرفته شده و به این صورت است که “ هر ضرب پا برابر است با یک نُت سیاه “. یعنی اگر در یک قطعه ی موسیقی، به نُت سیاه رسیدیم، باید به اندازه ی یک ضرب پا برای آن نُت زمان قائل باشیم.
باقی نُت ها نیز طبق همین قاعده مشخص میشوند: برای گرد چهار ضرب پا، برای سفید دو ضرب پا، برای چنگ نیم ضرب پا، برای دولاچنگ نیم ضرب پا و… زمان اختصاص میدهیم.
برای تمرین بیشتر، میتوانید یک قطعه ی موسیقی از یک کتاب و یا از اینترنت تهیه کنید و شروع به خواندن نُت های آن کنید؛ این نکته را در نظر داشته باشید که همراه خواندن نام نُت ها، دیرَند نُت ها را نیز درک کرده و با ضرب پا اجرا کنید. بهتر است در شروع با قطعات موسیقی ساده شروع کنید و رفته رفته قطعات سخت تر را تمرین کنید.
